ပဋိပကၡ၊ ေသနတ္ႏွင့္ မဲျပားမ်ားၾကားက အျမည္းျဖစ္ေနေသာ ဒီမိုကေရစီ

(ကေလာ)ရွင္သည္ ႏိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒ၊ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာမ်ားအေၾကာင္း သံုးသပ္ေရးသားေနသည့္ လူငယ္ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။)
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလတြင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားေသာ မည္သည့္ႏိုင္ငံအစိုးရမဆို ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် တရားဝင္ျဖစ္မႈမပါရွိဘဲ ကမၻာ့ဇာတ္ခံုေပၚသို႔ ရင္ဘတ္ေကာ့၍ တက္ဝံ့ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ေရြးေကာက္ပြဲဟူေသာ အေၾကာင္းအရာမွာလည္း အားနာပါးနာျဖင့္ ထည့္သြင္းေနရေသာ ႏိုင္ငံေရး အာဂ်င္ဒါတစ္ခုအသြင္ ေဆာင္လာပါသည္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ား၏ အႏၱိမရည္မွန္းခ်က္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟု ေျပာ၍ရေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႔က်က် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္သူဦးေရမွာ လက္ခ်ိဳးေရတြက္၍ပင္ မရေသးေပ။ ဒီမိုကေရစီဟူေသာစနစ္ကို အပိုင္သိမ္းက်ံဳးယူႏိုင္ဖို႔မဆိုထားႏွင့္ အျမည္းေလာက္ပင္စားႏိုင္သည့္ အဆင့္သို႔မေရာက္ေသးေပ။ ငါ့ေလွငါထိုး ဘယ္ဆီေရာက္ေရာက္သေဘာကို ေဆာင္သည့္ ရုရွားအဓိပတိ ဗလာဒီမာပူတင္၊ ဇင္ဘာေဘြေခါင္းေဆာင္ ေရာဘတ္ မူဂါဘီ၊ အီသီရိုးပီးယားသမၼတ မီလိစ္ ဇီနာဝီ၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္သမၼတ အစ္လမ္ကာရီေမာ့ဗ္၊ ႏိုက္ဂ်ီးရီးယားေခါင္းေဆာင္ အူမာရူယာအူဒါ ႏွင့္ ကင္ညာ သမၼတ မာဝီကီဘာနီ တို႔မွာ ဒီမိုကေရစီဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ကို ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္နားလည္သူမ်ားျဖစ္သလို အဆိုပါစနစ္ကို အျမည္းတစ္ခုအျဖစ္ေကာင္းစြာ ခ်ေကြ်းတတ္သူ မ်ားလည္းျဖစ္ပါသည္။ (မွတ္ခ်က္- တရုတ္ျပည္ကို ထည့္သြင္းထားျခင္းမရွိ သည္မွာ ထူးျခားပါသည္။) သူတို႔ အားလံုးတြင္ ပဋိပကၡဖန္တီးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္ မဲရံုမ်ားကိုဖန္တီးတည္ ေဆာက္ႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းရွိပါသည္။

မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဤသို႔ျဖစ္ရသနည္း။ အေျဖမွာ ရွင္းပါသည္။ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုႏိႈက္က ဒီမိုကေရစီႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အစြဲမကင္း၍ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ က်င့္ႀကံျခင္းသည္ အေနာက္ကမၻာ၏ ေျခရာလိုက္နင္းမႈတစ္ခုအျဖစ္ တရားေသမွတ္ယူထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ဟန္ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔တြင္ ဒီမိုကေရစီကို ထံုးလိုေမႊေရလိုေႏွာက္ထားသည့္ ပံုစံမ်ိဳး ဖမ္းႏိုင္သည့္ စြမ္းရည္ရွိၾကသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီဆန္သည္၊ မဆန္သည္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုေရးသားခြင့္၊ ခိုင္မာေတာင့္တင္းေသာ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၊ တရားဥပေဒ စည္းမ်ည္းစည္းကမ္း၊ လြတ္လပ္မွ်တပြင့္လင္းေသာ မဲေရတြက္သည့္စနစ္မ်ား ရွိသည္၊ မရွိသည္ အသာထား။ ဒီမိုကေရစီမ ပါလွ်င္ လူရာမဝင္သည့္ေခတ္ႀကီး ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၊ မဲရံုမ်ား မၾကာခဏ ဖန္တီးေပးၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အက်ိဳးဆက္က ဘာျဖစ္မည္နည္း။ အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ားမွ ျပည္သူမ်ား ကိုယ္လိုခ်င္ေသာေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္ေရြးလို႔မရသည့္ အျဖစ္မ်ိဳးႏွင့္ႀကံဳေတြ႕ရၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ ပဋိပကၡမ်ား၊ မေျပ လည္မႈမ်ားျဖင့္သာ သံသရာလည္ၾကရသည္ကိုေတြ႔ရသည္။


အဆိုပါသံသရာကို စာေရးသူ ကိုလီယာက “ဒီမိုကေရစီ ေရလိုက္လြဲ ႏိုင္ငံေရး အဆိုးေက်ာ့သံသရာ” ဟု တင္စားေခၚဆိုသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အဆိုပါ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားက ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားကို အမွန္တကယ္နားလည္ သေဘာေပါက္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္ကမၻာဟူ ေသာ အမွတ္တံဆိပ္ကပ္ေနေသာေၾကာင့္ ျပည္သူႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္အစိုးရအၾကား စစ္မွန္ေသာေပါင္းစည္းမႈ မဖန္တီးႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပြဲႏွင့္ မဲရံုဟူ ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားက ရွိၿမဲရွိေန ဆဲပင္။ “တိိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား၊ အျပန္အလွန္ ထိန္းညႇိႏိုင္ေသာစနစ္မ်ား၊ သဘာဝ သံယံဇာတရင္းျမစ္မ်ား ကိုကာကြယ္ႏိုင္သည့္ အစီအမံမ်ား မရွိေလ၊ အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူအၾကား ကြာဟမႈႀကီးမားေလသာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚတက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈဟူသည္ ေသေရးရွင္ေရးတမွ်ျဖစ္သည့္ ရုန္းကန္မႈမ်ိဳးျဖစ္လာသည္” ဟု စာေရးသူက ေကာက္ေၾကာင္းဆြဲသည္။ ကိုလီယာ၏ သုေတသနျပဳလုပ္ခ်က္အရ ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥသည္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအတြက္ ပဋိပကၡေျပလည္ေစမည့္ ထြက္ေပါက္တစ္ခုအသြင္ မေဆာင္ဘဲ ရန္ၿငိဳးမီးပြား တစ္ခုသဖြယ္ျဖစ္ ေနသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္ျပည္သူလူထု၏ လူမႈစီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းမွ လြတ္ေျမာက္ရာ လမ္းတစ္ခုျဖစ္ရမည့္အစား အံုၾကြမႈမ်ားႏွင့့္္ ရန္မီးစမ်ားကို ေလာင္စာေကြ်း ေနသည့္ အင္ဂ်င္တစ္ခုသဖြယ္ျဖစ္ ေနသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေသာ ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုႀကည့္ပါ။ ဥပမာ – ကြန္ျမဴနစ္စနစ္လြန္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား၊ ပါကစၥတန္အပါအဝင္ အရွႏိုင္ငံမ်ား၌ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ျပည္တြင္ေရး မတည္ၿငိမ္မႈတို႔မွာ တစ္လွည့္စီျဖစ္ပြားေနပါသည္။

“ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပြဲ ၿပီးသည္ႏွင့္ ဆူပူအံုၾကြမႈျဖစ္၊ ဆူပူအံုၾကြမႈၿပီးသည္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပန္လုပ္” ဟု စာေရးသူ ကိုလီယာက ရႈပ္ေထြးလြန္းေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး ပဋိပကၡ အခန္းတြင္ ဖြင့္ဆိုသည္။ ေျခာက္လွန္႔မႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတို႔ေအာက္တြင္ ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေအာင္ ျမင္စြာ ၿပီးဆံုးသြားေသာ မဲရံုမ်ားကို ၾကည့္ရသည္မွာ ဒီမိုကေရစီကို ျမည္းေနသည့္ အလားထင္မွတ္ရသည္ဟု စာေရးသူက ရုရွားအပါအဝင္ ကြန္ျမဴနစ္လြန္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားကို ခိုင္းႏိႈင္းေရးသားသည္။ ရလဒ္က အဘယ္နည္း။

အျမည္းဆိုမွေတာ့ အမွန္တကယ္စားသံုးခြင့္ မည္သို႔မွ် မရွိႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲမွာ အရည္ အေသြးညံ့ဖ်င္းေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအစိုးရမ်ားသာ ဥမွအေကာင္ေပါက္လာေလေတာ့သည္။ မဲဆြယ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ကိုလီယာက ႏိုင္္ငံေရးသမားမ်ားကို ေကာင္းေကာင္း တြယ္ထား ေသးသည္။ “ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ေပးတဲ့ကတိသစၥာ၊ ဘယ္ေတာ့မွ မယံုရပါ” ဟုခပ္ျပတ္ျပတ္ ေဝ ဖန္သည္။ အျမည္းေကြ်းေသာစနစ္ ထြန္းကားသည့္ ဝန္းက်င္တြင္ျပဳလုပ္ေသာ မဲဆြယ္မႈမ်ားမွ မက္လံုးမ်ားသာ ထြက္ေပၚသည္ကမ်ားပါသည္။ အစပထမပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံႏွင့္ျပည္သူ႔အတြက္ ဟု မည္မွ်ပင္ဆိုေလေသာ္ျငား ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားအခ်င္းခ်င္း၊ ပါတီအခ်င္းခ်င္း အားၿပိဳင္မႈ ကိုသာ ဦးတည္ၾကေတာ့သည္။ လူမ်ိဳးစံု ဘာသာစံု ေရာေထြးေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ မျပဳျခင္းဟူေသာ ကိစၥမွာ လြန္ စြာအေရးႀကီးသည္။ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသာလူနည္းစု (Ethnic Minority) မ်ား၏ အခြင့္အေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ မက္လံုးေပးစည္းရံုးႏိုင္မႈ စြမ္းရည္လြန္စြာနည္းပါသည္ဟု ကိုလီယာက ဆိုၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား အေၾကာင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္းရွင္း ျပသည္။

“အကယ္၍ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ခုတြင္ မဲေပးသူမ်ားကသာ ပါတီစြဲ၊ အစိုးရစြဲမရွိဘဲ လူမ်ိဳးေရး၊ အမ်ိဳး သားေရး သစၥာရွိမႈဟူေသာစိတ္ျဖင္ မဲေပးၾကပါက ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ မက္လံုးေပးမႈမွာ ပို၍ပင္ မရွိသေလာက္ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။ မဲေပးသူမ်ား မဲရံုတြင္ စုေဝးၾကရံုသက္သက္ျဖင့္ ဒီမိုကေရစီရွိသည္ဟူေသာ သေဘာကို သက္ေရာက္သြားေပလိမ့္မည္။ ေရြးေကာက္ပြဲတိုင္းလိုလို အမ်ိဳးသားေရးလကၡာ ကိစၥက လြန္စြာလႊမ္းမိုးထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထိုကိစၥေၾကာင့္ပင္ မဲေပးမႈဟူသည္ အမ်ိဳးသားေရး သေဘာထားထုတ္ေဖာ္သည့္ ပြဲတစ္ခု အသြင္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အရွင္းဆံုးေျပာရလွ်င္ မဲေပးမႈသည္ ေဘာလံုးသမားမ်ား မိမိဘယ္အသင္းက ျဖစ္သည္ကို အသင္းဝတ္စံုဝတ္ျပသည့္ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိေသာ အစိုးရတစ္ခု ထြက္ေပၚေရးအတြက္ မဲေပးေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ေပ်ာက္ ေနသည့္ သေဘာသို႔သက္ေရာက္ေနသည္။ အျခားတစ္ဖက္ကိုၾကည့္လွ်င္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျပဳလုပ္သည့္ ႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံတြင္ ကိုးႏိုင္ငံေလာက္မွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သတင္းေဖာ္ျပ ေရးသာႏိုင္ေသာ မီဒီယာအခန္းက႑ ေပ်ာက္ေနၾကသည္က မ်ားသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားမွာ မိမိတို႔ မဲေပးမည့္ပါတီမွ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသည္၊ ဆိုးသည္ကို ဂဃဏန သိခြင့္မရွိၾကေပ” အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ားကို ကိုလီယာက “ေအာက္ဆံုးက ဘီလ်ံမ်ား” ဟု ေခၚဆိုသည္။ ဆင္းရဲၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေနာက္က်ေသာ တတိယကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။

တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုကိစၥ၊ လူမ်ိဳးေရးကိစၥ ႏွင့္ဆက္ႏႊယ္ေသာ ပဋိပကၡမ်ားေျပလည္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား လုပ္ေဆာင္ရမည္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အမ်ိဳးသားေရးစရိုက္လကၡာဏာကို တစ္တိုင္းျပည္လံုး၏ အမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာေနရာသို႔ အစားထိုး ထည့္သြင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္ေဆာင္သြားရန္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔အတြက္ လူမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစံု စုေဝးေနထိုင္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လိုအပ္သည္မွာ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးစရိုက္လကၡဏာ တည္ေဆာက္ေရးကို တစ္ေျပးညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည့္ အျမင္ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား ခြဲထြက္ေရးေတာင္းဆိုမႈ၊ လက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္မႈ၊ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားမႈ ႏွင့္ ဂ်ီႏိုဆိုက္ေခၚ လူမ်ိဳးျဖဳတ္ သတ္ျဖတ္္မႈတို႔မွာ ဆိုခဲ့ပါ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာကို ေကာင္းစြာတည္ေဆာက္ ထားသိုႏိုင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္စာ ေရးသူ၏ သုေတသနျပဳခ်က္တစ္ရပ္ကိုလည္း စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ေတြ႔ရသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ – စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းပိုက္မႈ တစ္လွည့္စီီျဖစ္ေပၚေနျခင္းအေပၚ သုေတသနျပဳလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ အစိုးရမ်ားတြင္ တာဝန္ခံမႈ မရွိခဲ့ပါက ေရြးေကာက္ပြဲမဲဆြယ္မႈ၊ မဲေရတြက္မႈတို႔မွာ မည္သို႔မွ် ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းတက် ျဖစ္လာမည္မဟုတ္ ဟုဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခါ အေနာက္ကမၻာႏိုင္ငံမ်ားက လြပ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈမရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းပိုက္မႈ ျပဳလုပ္ျခင္းကို လက္သင့္ခံမည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာလာျခင္းျဖစ္သည္ ဟု စစ္တပ္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အခန္းတြင္ စာေရးသူ ကေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသို႔ေသာ အေျခအေနက တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ အဓိပၸာယ္ျပည့္ဝေသာ မဲေပး သည့္စနစ္ လုပ္ေပးႏိုင္ေအာင္ မက္လံုးတစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းပိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေသြးထြက္သံယိုမႈမ်ား ထြက္ေပၚလာႏိုင္သည္ကို သတိျပဳသင့္သည္။ ဆူဒန္ႏိုင္ငံ၊ ဒါဖာေဒသ မွ လူမ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈမ်ားသည္ အာဏာသိမ္းပိုက္မႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးျဖစ္ဟု စာေရးသူက ဥပမာေပးထားပါသည္။

နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ ကိုလီယာ၏ ယခုေနာက္ဆံုးထြက္ေသာစာအုပ္မွာ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး၊ စစ္ေရး၊ လူမ်ိဳးစုအေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စူးရွထက္ျမက္ေသာ အေတြးအျမင္မ်ားပါ ရွိသည္။ အမ်ိဳးသားေရး၊ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္စိုးေရးႏွင့္ စစ္ေရးအင္ အားဟူေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားက ၂၁ ရာစု ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစု၏ ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မည္မွ်အတိုင္းအတာအထိ ယိုင္နဲ႔ေအာင္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္ကို ေကာင္းစြာေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ ဒီမိုကေရစီကို အျမည္းသေဘာထက္ ပို၍ခံစားခြင့္ ရရွိႏိုင္ေရးမွာ စစ္ပြဲမ်ား၊ ေသနတ္မ်ားႏွင့္ မဲျပားမ်ားၾကားတြင္သာ ရွာရလိမ့္မည္ဟု စာေရးသူ ကိုလီယာက နိဂံုးခ်ဳပ္ထားပါသည္။