ေလထဲက ကဗ်ာႏွင့္ စကၠဴေပၚက ကဗ်ာ ေပါင္းစပ္ခ်ိတ္ဆက္ၾကပါစို႔

ေလထဲက ကဗ်ာႏွင့္ စကၠဴေပၚက ကဗ်ာ ေပါင္းစပ္ခ်ိတ္ဆက္ၾကပါစို႔

ျပည္တြင္းက စာေပေဝဖန္ေရး ႏွင့္ ကဗ်ာဆရာၾကီး သစၥာနီ က “အိုပီပီကဗ်ာ ႏွင့္ အိုအယ္လ္ပီကဗ်ာ” ေဆာင္းပါးကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဧျပီလထုတ္ “ရနံ႔သစ္” မဂဇင္း တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဆရာက O.P.P (Onprint Poetry) ႏွင့္ O.L.P (Online Poetry) ေကာက္ေၾကာင္း ႏွင့္ ကြဲျပားမႈေတြကို လွစ္ျပထားတာပါ။ ျမန္မာကဗ်ာ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ေလထဲက ကဗ်ာ ႏွင့္ စကၠဴေပၚက ကဗ်ာ ေပါင္းစပ္ ခ်ိတ္ဆက္ၾကဖို႔ အေရးၾကီးေၾကာင္း တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ O.L.P (Online Poetry) ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ားသည္ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ၏ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္မ်ားျဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ (Postmodern) ကဗ်ာ ေခတ္ဦးတြင္း ေပါင္းစပ္ယွက္ႏြယ္လာေသာ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ဆရာသစၥာနီက မွတ္ခ်တ္ေပးသည္။

O.L.P (Online Poetry) ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ားသည္

ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ၏ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္မ်ားျဖစ္သည္။

ကမၻာေပၚမွာ ေျပာင္းလဲ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ေခတ္တစ္ေခတ္တစ္ခုအတြင္း “ အခ်ိန္ခရီးသည္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ က်ေနာ္တို႔က တိုး၀င္ေရာက္ ရွိသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။ က်ေနာ္တို႔က ယူေဆာင္မလာ၊ သူတို႔ရွိရာသို႔ က်ေနာ္တို႔ေရာက္ရွိသြားျခင္းျဖစ္၏ ” ဟု ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ ေျပာဖူးတာကို ကၽြန္ေတာ္ သတိရမိသည္။

ကၽြန္ေတာ္အျမင္အရ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ကဗ်ာဆရာမ်ား၊ ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ားေရးေသာ ကဗ်ာမ်ားတြင္ သူတို႔ခံစားေနရေသာ ေဝဒနာမ်ား၊ ေဝဒနာကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ဖန္တီးမႈမ်ား၊ ေရးုျခစ္မႈမ်ား ပါဝင္သည္ဟု ျမင္မိပါသည္။ မဆလ ေခတ္မွာ သေႏၵတည္ျပီး ၾကီးျပင္းလာရေသာ အသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္ မ်ားပင္လွ်င္ O.L.P (Online Poetry) ဘေလာ့ခ္ဂါလူငယ္မ်ား၏ အြန္လိုင္းကဗ်ာမ်ားကို ေတြ႔ရွိခံစားမိျပီး သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ကဗ်ာေတြ စပ္ျပီး အြန္လိုင္းေပၚ တင္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆိုလာသူမ်ား ကိုလည္း ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ “ ျမန္မာေမာ္ဒန္စာေပ၏ ေရေသာက္ျမစ္သည္ လူငယ္ထု၏ ေ၀ဒနာျပည့္လွ်မ္းေသာႏွလံုးသားမ်ား ” ျဖစ္သည္ဟုေသာ အဆိုကို အားေပးေထာင္ခံပါသည္။

“ ျမန္မာေမာ္ဒန္စာေပ၏ ေရေသာက္ျမစ္သည္

လူငယ္ထု၏ ေ၀ဒနာျပည့္လွ်မ္းေသာႏွလံုးသားမ်ား ျဖစ္သည္။”

လူငယ္ကဗ်ာဆရာ၊ ဘေလာ့ခ္ဂါ တို႔၏ ကဗ်ာအမ်ားစုသည္ ေခတ္ ကိုေဖာ္ျပေနသည္။ စနစ္္ ကိုေဖာ္ျပေနသည္။ ခံစားမႈ ေဝဒနာ ကိုေဖာ္ျပေနသည္။ စိတ္ေပါက္ကြဲမႈ ကိုေဖာ္ျပေနသည္။ ေျပာင္းလဲမႈ (သို႔) အသစ္သစ္ကို လိုလားေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနသည္ ဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဆရာသစၥာနီ ရဲ႕ေဆာင္းပါး အရ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ပညာရွင္တခ်ိဴ႕က ၉/ ၁၁ ေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္ စာေပေလာက တြင္ ထူးျခားေသာ အခ်က္မ်ားရွိသည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ ကဗ်ာႏွင့္ ပတ္သတ္၍မူ

(၁) အမ်ိဳးကဗ်ာဆရာ ထြန္းကားမ်ားျပားလာျခင္း ႏွင့္

(၂) ဘေလာ့ခ္ကဗ်ာေလာက က်ယ္ျပန္႔ဖြံ႔ျဖိဳးလာျခင္း ဟုဆိုသည္။

ဆရာသစၥာနီက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္မူ ကဗ်ာဘေလာ့ခ္မ်ားမွာ လြန္ခဲ့ေသာ (၅) ႏွစ္ခန္႔ကစမွ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ညိမ္းညိဳ၊ မိုးလိႈင္ည၊ ဖုန္းျမင့္….စသူတို႔မွာ ေခတ္ဦးပိုင္း ဘေလာ့ခ္ဂါ ကဗ်ာဆရာမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။ ကိုယ္တိုင္မေရးေသာ္လည္း ဘေလာ့ခ္ဂါ ေတြက သူတို႔ႏွစ္သက္ရာ ကဗ်ာမ်ားကို သူတို႔ဘာသာ တင္ထားသျဖင့္ ေအာင္ျခိမ့္၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ သစၥာနီ စသူတို႔၏ အခ်ိဳ႕ကဗ်ာမ်ားမွာလည္း အြန္လိုင္း ေပၚေရာက္ေနသည္ ဟုလည္းဆိုထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္မူ

ကဗ်ာဘေလာ့ခ္မ်ားမွာ လြန္ခဲ့ေသာ (၅) ႏွစ္ခန္႔ကစမွ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

စာနယ္ဇင္း ကဗ်ာ (Onprint Poetry) ႏွင့္ အြန္လိုင္း ကဗ်ာ (Online Poetry) ၾကားတြင္ ျခားနားေသာ ဝိေသသ လကၡဏာမ်ား ရွိသည္။ အြန္လိုင္း ပို႔ယဲ့ထရီ ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ား (O.L.P Bloggers) ၏ တင္ျပပံု၊ ေရးစပ္ပံု၊ စဥ္းစားပံု တို႔သည္ စာနယ္ဇင္း ကဗ်ာဆရာမ်ား (Onprint Poetry Poets) ႏွင့္ မတူဘဲ သီးသန္႔ ဝိေသသ လကၡဏာမ်ား ရွိေနသည္။ ဆရာက ဥပမာ ကေလာင္အမည္ ခံယူမႈမ်ားက အစ ကဲြျပားသည္ဟုဆိုသည္။

အြန္လိုင္း ပို႔ယဲ့ထရီ ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ား (O.L.P Bloggers) ၏ အႏုပညာေဖာက္ခြဲပံုမွာ ယေန႔ဟစ္ေဟာ့ဂီတ ႏွင့္ ပင္မေက်ာရိုး တူသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေၾကာင္း ဆရာသစၥာနီက ေျပာသည္။ O.L.P အမ်ားစုသည္ အသက္ ၂၀ အရြယ္ ႏွင့္ ၂၀ ေက်ာ္ အရြယ္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း သူတို႔ဖန္တီးထားေသာ အႏုပညာလက္ရာ၊ ကဗ်ာမ်ားမွာမူ ေပါ့တီးေပါ့ဆ၊ အွစ္သာရမဲ့ မဟုတ္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္ဟု ဆရာသစၥာနီက ေကာက္ခ်င္ျပဳျပသည္။

အြန္လိုင္း ပို႔ယဲ့ထရီ ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ား (O.L.P Bloggers) ၏

အႏုပညာေဖာက္ခြဲပံုမွာ ယေန႔ဟစ္ေဟာ့ဂီတ ႏွင့္ ပင္မေက်ာရိုး တူသည္။

ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔ စာေပခ်စ္သူ၊ ကဗ်ာျမတ္ႏိုးသူမ်ား စာနယ္ဇင္း ကဗ်ာ O.P.P (Onprint Poetry) အေၾကာင္း သိႏိုင္ခန္႔မွန္ႏိုင္ေအာင္ ဆရာသစၥာနီ ေရးခဲ့ဖူးေသာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျပည္တြင္း ကဗ်ာေရစီးေၾကာင္း အပိုဒ္ေလးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ ဆရာက….

ဒီေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထြက္ေနတဲ႔ မဂၢဇင္းေတြရဲ႕ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ကဗ်ာကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီကဗ်ာေတြကို အမ်ိဳးအစား ခြဲၾကည့္လိုက္ေတာ႔ -

(က) ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာမင္းသု၀ဏ္တို႔ခင္းခဲ႔တဲ႔ ေခတ္စမ္းကဗ်ာလမ္းေၾကာင္း အတိုင္း ေလွ်ာက္ေနဆဲျဖစ္တဲ႔ ကဗ်ာမ်ား။ အခုေခတ္မွာေတာ႔ ေခတ္စမ္းသစ္လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ျမ၀တီ၊ ေငြတာရီ အစ႐ွိတဲ႔ မဂၢဇင္းေတြထဲမွာ ပါ တတ္တဲ႔ ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

(ခ) စာေပသစ္ေခါင္းေဆာင္ ဆရာ ဒဂုန္တာရာ၊ ျပည္သူ႔ကဗ်ာ၀ါဒ ေခါင္းေဆာင္ ဆရာေဒါင္းႏြယ္ေဆြတို႔ ခင္းခဲ႔ တဲ႔လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကဆဲ ကဗ်ာမ်ား။ ခုေခတ္မွာ ေတာ္လွန္ကဗ်ာဆိုတဲ႔အမည္နဲ႔ အဲဒီ အ ေမြကို ဆက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ အႏုပညာသည္ ျပည္သူ႔အတြက္ဆိုတဲ႔ မူ၀ါဒနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးစံကို ကိုင္ ဆြဲဖြဲ႕ဆိုတဲ႔ ကဗ်ာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

(ဂ) ေနာက္အမ်ဳိးအစားကေတာ႔ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္တစ္၀ိုက္ လူငယ္ ကဗ်ာဆရာေတြ စုစည္းႀကိဳးပမ္းထူေထာင္ခဲ႔ ၾကတဲ႔ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ (ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ၀ါဒ သေဘာတရားကို သီးျခားေလ႔လာၾကေစလို ပါတယ္။)

မ်က္ေမွာက္ေခတ္ျမန္မာကဗ်ာကို ေလ႔လာလိုက္ရင္ အဲသလို သိသာ ထင္သာတဲ႔ ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားေတြ ေထြးေရာယွက္တင္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ေရးဖြဲ႔ျဖစ္ထြန္းေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေန႔ ကဗ်ာေရစီးဟာ ဗဟုကဗ်ာေရစီး လို႔ ေျပာရရင္ လြဲႏိုင္စရာ မ႐ွိပါဘူး။

ဒီေန႔ ကဗ်ာေရစီးဟာ ဗဟုကဗ်ာေရစီး လို႔ ေျပာရရင္ လြဲႏိုင္စရာ မ႐ွိပါဘူး။

ဆရာသစၥာနီရဲ႕ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္ႏွင့္ သေဘာထားကိုေတြးျပီး မိမိဘာသာႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ၾကပါ။ကဗ်ာဆိုတာ အခ်ိန္တိုင္း၊ အေျခအေနတိုင္း၊ ေနရာတိုင္းမွာ ခံစားခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဖန္တီးမႈ အမ်ိဳးမ်ိဴးေၾကာင့္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ တည္ရွိေနတတ္တဲ့ အရာလို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ စစ္အာဏာပိုင္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ စာေပဆင္ဆာ (သို႔) စာေပကင္ေပတိုင္ ေအာက္ကထြက္လာရတဲ့ ကဗ်ာေတြဟာ ကဗ်ာဆရာ (သို႔) ကဗ်ာဖန္တီးသူ ရဲ႕ ခံစားခ်က္၊ တင္ျပခ်က္၊ ေဝဒနာကို အျပည္အဝ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္၊ ေဖာ္ျပႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ခက္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ အပယ္ခံခဲ့ရေသာ စာေကာင္း၊ ကဗ်ာေကာင္း ေတြကို ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ားက ေဖာ္ထုတ္တင္ျပေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

ကဗ်ာဟာ ေပ်ာ္ရွင္မႈ၊ ေၾကကြဲမႈ၊ အံ့ၾသမႈ၊ စိတ္ကူးဖန္တီးမႈ၊ နာၾကည္းမႈ ၊ ယံုၾကည္မႈတို႔ ဖလွယ္ျခင္္း တစ္မ်ိဳးလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္္ရင္ အထဲ နဲ႔ အျပင္မွာ ရွိတဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ ကဗ်ာျမတ္ႏိုးသူေတြ ေပါင္းစည္းဖလွယ္ ခ်ိတ္ဆက္ၾကဖို႔ အခိ်န္တန္ပါျပီ။ ပေလတို က ေျပာဖူးတယ္ “ကဗ်ာဟာ သမိုင္းထက္စာရင္ အမွန္တရားနဲ႔ ပိုနီးတယ္တဲ့”….

“ကဗ်ာဟာ သမိုင္းထက္စာရင္ အမွန္တရားနဲ႔ ပိုနီးတယ္”

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာႏွင့္ စာေပေရစီးေၾကာင္း ကို မ်က္ေျခမပ်က္ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားေပးေနေသာ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ျမတ္သစ္၊ သစၥာနီ၊ ေနမ်ိဳး တို႔ကဲ့သို႔ ေမာ္ဒန္စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာမ်ားလည္း ေပၚေပါက္ဖို႔လိုပါသည္။ ျပည္ပေရာက္ ကဗ်ာခ်စ္သူ၊ စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား ကလည္း ျမန္မာစာေပ ႏွင့္ ကဗ်ာ တိုးတက္ေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ဖန္တီး ၾကဖို႔လိုပါသည္။ လူတိုင္းမွာ ေဝဒနာ ကိုယ္စီရွိတာေတာ့ အမွန္ပါ။ စာေပအႏုပညာျဖင့္ ဖန္တီးျပေပးဖို႔ဘဲ လိုပါေတာ့တယ္။

ဆရာ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က “၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္း လူငယ္မ်ားေရးသားေသာ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳေတြကို အာ႐ံုစိုက္ေလ့ လာခံစားၾကည့္တဲ့အခါ လူငယ္ေတြမွာ လူႀကီးေတြ ထင္ထားတာထက္ ေ၀ဒနာေတြ ပိုမ်ားေနတာေတြ႔ရတယ္ ” ဟု ေျပာခဲ့သည္။

“၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္း

လူငယ္မ်ားေရးသားေသာ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳေတြကို

အာ႐ံုစိုက္ေလ့ လာခံစားၾကည့္တဲ့အခါ

လူငယ္ေတြမွာ လူႀကီးေတြ ထင္ထားတာထက္ ေ၀ဒနာေတြ ပိုမ်ားေနတာေတြ႔ရတယ္”

ပိတ္ေလ်ာင္ေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို လူယဥ္ေက်းတို႔ အေနနဲ႔ လံုးဝ (လံုးဝ) လက္ခံၾကမည္ မဟုတ္ပါ။ ေဖာက္ထြက္ဖို႔ ၾကိဳးစားၾကလိမ့္မည္။ လမ္းေၾကာင္းသစ္ ကိုရွာၾကံၾကမည္ျဖစ္သည္။ စာေပပိတ္ေလွာင္မႈ အတြက္ ထြက္ရပ္လမ္းကို စာေပကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက အၾကံျပဳ တိုက္တြန္းလာျပီျဖစ္သည္။ လိုအပ္လို႔ရွာေဖြ၊ ရွာေဖြလို႔ ေတြ႔၊ ေတြ႔ရင္ လုပ္မွျဖစ္မည္။

ဆရာ သစၥာနီက ဘေလာ့ခ္ဂါ (Blogger) (သို႔) O.L.P ကဗ်ာဆရာမ်ားသည္ ပံုႏွိပ္ကဗ်ာဆရာမ်ား (O.P.P) ထက္ အခြင့္အလမ္းသာေသာ အခ်က္ေတြရွိေနသည္။ ယင္းတို႔မွာ…

(၁) အႏုပညာ လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးခြင့္

(၂) ဖတ္သူ (သို႔) ေဝဖန္သူႏွင့္ အလွ်င္အျမန္ (သို႔) ခ်က္ခ်င္း ေတြ႔ဆံုႏိုင္ခြင့္

(၃) ကမၻာတဝန္းမွ အလြယ္တကူ ဖတ္ရႈႏိုင္သျဖင့္ ပရိသတ္ တိုးပြားက်ယ္ျပန္႔ုခင္း

(၄) အိုင္တီနည္းပညာကို အႏုပညာ (ကဗ်ာ) ျဖင့္လက္ေတြ႔ ေပါင္းစပ္ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း

တို႔ျဖစ္သည္ဟု သူ႔အျမင္ကို တင္ျပထားသည္။

နံပါတ္ (၄) အခ်က္သည္ တစ္ေန႔ Cyber age’s poetry ေခတ္ ေရာက္သြားမည့္ ျမန္မာအနာဂါတ္ ကဗ်ာ၏ အေရးၾကီးေသာ ေျခလွမ္းျဖစ္သည္ ဟုလည္း ဆရာက မွတ္ခ်က္ျပဳထားသည္။

ယခုအခါတြင္ ျမန္မာ ဘေလာ့ခ္ဂါ ကဗ်ာဆရာေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္ရွိေနသည္။ Bloggers မ်ားေရးၾကေသာ ကဗ်ာမ်ားတြင္ L.P (Linguistic Poetry) ဆန္ဆန္ကဗ်ာမ်ား၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ (Postmodern)၊ ကြန္ဆက္ခ်ဳရယ္ ကဗ်ာမ်ား ႏွင့္ အျခားစမ္းသပ္ ကဗ်ာတခ်ိဳ႕ ကိုလည္း ေတြ႔ရွိေနရပါသည္။ ခက္ေနတာက စာနယ္ဇင္း ကဗ်ာဆရာေတြက သပ္သပ္၊ အြန္လိုင္း ကဗ်ာဆရာေတြက သပ္သပ္။ စာနယ္ဇင္း ကဗ်ာ ပရိတ္သတ္က သပ္သပ္၊ အြန္လိုင္း ကဗ်ာ ပရိသတ္က သပ္သပ္္ ျဖစ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ဟု ဆရာ သစၥာနီက မွတ္ခ်တ္ေပးသည္။

ျမန္မာ ကဗ်ာဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ ေလထဲက ကဗ်ာမ်ား ႏွင့္ စကၠဴေပၚက ကဗ်ာေတြ ေပါင္းစည္းခ်ိတ္ဆက္ၾကရန္ ျပည္တြင္း ျပည္ပရွိ ကဗ်ာျမတ္ႏိုးသူ၊ စာေပျမတ္ႏိုးသူ အားလံုး ပါဝင္ဝိုင္းဖြဲ႔ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းရင္း။။။။

ဘေလာ့ခ္ဂါ အလင္းဆက္ ႏွင့္ ဘေလာ့ခ္ဂါ ဏီအဲဝိုင္

၁၀.ၾသဂုတ္လ.၂၀၁၀